De Astrorekenmachine

De Astrorekenmachine van KStars heeft diverse modules waarmee u directe toegang heeft tot algoritmes die in het programma zelf worden gebruikt. De modules worden per onderwerp gerangschikt als volgt:

De module Juliaanse dag

Juliaanse dag

Deze module rekent de Datum en het tijdstip , de Juliaanse dag, en de geModificeerde Juliaanse dag in elkaar om. De geModificeerde Juliaanse dag is heel eenvoudig de Juliaanse dag - 2.400.000,5.

Bij het gebruiken van deze module vult u een van de drie soorten data in, waarna de hiermee corresponderende waarden in de andere twee datumstemen worden getoond. U kunt ook de huidige datum en tijd instellen door op de knop Nu te klikken.

Deze module heeft een stapelmodus. U kunt die gebruiken door een invoerbestand aan te maken waarvan de regels elk een aantal waarden bevatten, voor de invoerparameters: Datum en tijd, Juliaanse dag of Gemodificeerde Juliaanse dag. Geef daarna de namen op van de in- en uitvoerbestanden, en klik op de knop Berekenen, voor het genereren van het uitvoerbestand. Dit uitvoerbestand bevat dan de waarden voor de andere twee complementaire parameters. Bijvoorbeeld, indien uw invoerbestand een aantal waarden bevat voor Datum en tijd, bevat elke regel in het uitvoerbestand de waarden voor Juliaanse dag en Gemodificeerde Juliaanse dag. U kunt de uitvoer direct lezen in KStars door op de knop Uitvoer bekijken te klikken.

Tip

Oefening:

Met welke kalenderdatum komt MJD=0,0 overeen?

De module Sterretijd

Sterretijd

In deze module worden de UniverseleTijd en de lokale Sterretijd naar elkaar omgerekend. kies eerst een geografische locatie en tijdstip voor de berekening. Daarna wordt voor het andere tijdtype de corresponderende waarde berekend.

Deze module heeft een stapelmodus. U kunt die gebruiken door een invoerbestand aan te maken, waarin elke regel de volgende invoerparameters bevat: Sterretijd berekenen of Standaard tijd berekenen uit het linker afrolvak. U kunt de Datum en deLocatie in het huidige venster instellen of u kunt KStars deze waarden laten lezen uit het invoerbestand. Daarna geeft u de namen op van de invoer- en uitvoerbestanden en drukt u op de knop Berekenen, waarna het uitvoerbestand wordt aangemaakt. Dit uitvoerbestand bevat de waarden van de complementaire parameter. Bijvoorbeeld, als uw invoerbestand waarden bevat voor de standaard tijd, dan bevat het uitvoerbestand de waarden voor de sterretijd. U kunt de uitvoer direct in KStars lezen, door op de knop Uitvoer bekijken te klikken.

De module Dagduur

Dagduur

Deze module berekent de lengte van de dag, en ook de tijdstippen van opkomst, doorgang door de meridiaan (middag) en ondergang van de zon, voor een willekeurige atum en plaats op aarde. Kies eerst de gewenste geografische coördinaten, waarna deze gegevens worden berekend en getoond.

De module Equinoxen en solstitiën

Eqinoxen en Solstitiën

De module Equinoxen en Solstitia (dag- en nachteveningspunten en zonnewenden) berekent de datum en het tijdstip van een equinox of solstitium voor een gegeven jaar. U geeft het jaar op, waarna het tijdstip van deze gebeurtenissen worden getoond (lente equinox, zomer solstitium, herfst equinox en winter zonnewende).

Deze module heeft een stapelmodus. Om die te gebruiken maakt u gewoon een invoerbestand met op elke regel een jaartal waarvoor de gegevens van de equinoxen en solstitia moeten worden berekend. Daarna geeft u de namen op van de in- en uitvoerbestanden, en drukt u op de knop Berekenen. Elke regel in het uitvoerbestand bevat het ingevoerde jaartal, en de datum van elke gebeurtenis. U kunt de uitvoer ook direct in KStars lezen met de knop Uitvoer bekijken... lezen.

De module Equatoriale/Galactische coördinaten

Equatoriale/Galactische coördinaten

Deze module rekentEquatoriale coördinatenom naarGalactische coördinaten, en omgekeerd. Vul de coördinaten in, voor of de Galactische coördinaten, of de Equatoriale coördinaten (J2000). U kunt ook de equatoriale coördinaten instellen door een object te selecteren in de dialoog Object zoeken. Daarna worden hiervan de coördinaten getoond.

Deze module heeft een stapelmodus, voor het in een keer omzetten van diverse coördinatenparen. U moet een invoerbestand aanmaken, met op elke regel twee waarden: de invoercoördinatenparen (Equatoriaal of Galactisch). Geef daarna op welke coördinaten als invoer dienen, en geef aan wat de namen zijn van de in- en uitvoerbestanden. Tenslotte klikt u op de knop Starten, waarna een uitvoerbestand wordt gegenereerd, met hierin de omgezette coördinaten (Equatoriaal of Galactisch, complementair aan de invoer).

De module Schijnbare coördinaten

Schijnbare coördinaten

De module Schijnbare coördinaten rekent de cataloguscoördinaten van een punt aan de hemel om naar zijn schijnbare coördinaten voor een willekeurig tijdstip. De coördinaten van een object aan de hemel zijn niet vast als gevolg van precessie, nutatie en aberratie. In deze module wordt daar rekening mee gehouden.

Om deze module te gebruiken moet u eerst de gewenste datum en tijdstip invullen in het gedeelte Doeltijd & Datum. Daarna vult u de cataloguscoördinaten in, in het gedeelte Cataloguscoördinaten. U kunt ook de cataloguscoördinaten invullen door een object te selecteren met behulp van de dialoog Object zoeken. en ook kunt u de epoche van de gebruikte catalogus invullen (voor moderne catalogi is dit meestal 2000.0). Daarna worden de coördinaten van het object voor het opgegeven tijdstip in het gedeelte Schijnbare coördinaten: getoond.

De module Horizontale coördinaten

Horizontale coördinaten

Deze module rekent Equatoriale coördinaten om naar Horizontale coördinaten. Kies eerst de datum, het tijdstip, en de geografische coördinaten (van de plaats op aarde) waarvoor de berekening moet worden gedaan. Daarna vult u de equatoriale coördinaten in, die moeten worden omgerekend, of gebruikt u dialoog Object zoeken in het gedeelte Equatoriale coördinaten (J2000). De hiermee overeenkomende Horizontale coördinaten ziet u dan in het gedeelte Horizontale Coördinaten.

De module Ecliptische Coördinaten

Ecliptische coördinaten

Deze module rekent Equatoriale coördinaten om naar Ecliptische coördinaten en ook andersom. Selecteer eerst Datum en tijd. Daarna voert u de coördinaten in, in of de Ecliptische coördinaten, of de Equatoriale coördinaten. U kunt ook de equatoriale coördinaten instellen door een object te selecteren in de dialoog Object zoeken. Daarna worden de coördinaten getoond.

De module Hoekafstand

Hoekafstand

Het hulpmiddel Hoekafstand wordt gebruikt voor het berekenen van de hoekafstand tussen twee punten aan de hemel. U geeft eenvoudig de Equatoriale coördinaten op van de twee punten, waarna u de hoek tussen die twee punten kunt aflezen.

Deze module heeft een stapelmodus, voor het in een keer omzetten van diverse coördinatenparen. U moet een invoerbestand aanmaken, met op elke regel tot vier waarden: de Rechte klimming beginpunt, de Declinatie beginpunt, de Rechte klimming eindpunt, de Declinatie eindpunt. Standaard moet elke regel vier getallen bevatten, voor de RK en Dec waarden van puntenparen. Ook kunt u in het paneel van de rekenmachine een enkele waarde opgeven voor elk van deze coördinaten (de hiermee overeenkomende waarden in het invoerbestand moeten hierbij worden overgeslagen, als ze in de rekenmachine worden opgegeven).

Als het invoerbestand en een uitvoerbestand zijn opgegeven drukt u op Berekenen waarna u het uitvoerbestand verkrijgt.

De module Geodetische coördinaten

Geodetische coördinaten

In het gebruikelijke geografische coördinatenstelsel wordt aangenomen dat de aarde een perfecte bol is. Dit is bij benadering het geval, zodat voor de meeste doeleinden de geografische coördinaten goed genoeg zullen zijn. Als er een erg grote nauwkeurigheid nodig is, dan moet met de juiste vorm van de aarde rekening worden gehouden. De aarde is een ellipsoïde, de omtrek langs de equator is ongeveer 0,3% groter dan die langs een grootcirkel die door beide polen gaat. In het Geodetisch coördinatenstelsel wordt met deze ellipsoïdale vorm rekening gehouden, en wordt de positie op het aardoppervlak uitgedrukt in cartesische coördinaten (X, Y en Z), of in de Geografische coördinaten (Lengte, Breedte en Hoogte).

Als u deze module wilt gebruiken moet u eerst kiezen welke coördinaten u wilt gebruiken als invoer in het deel Selecteer invoercoördinaten: Cartesische of Geografische keuzerondjes. Daarna selecteert u een ellipsoïdemodel, en vult u de in te voeren coördinaten in, bij Cartesische coördinaten of bij Geografische coördinaten. Klik nu op de knop Omrekenen, waarna de overeenkomende coördinaten (in het andere coördinatenstelsel) worden berekend.

Deze module heeft een stapelmodus, voor het in een keer omzetten van diverse coördinatenparen. U moet een invoerbestand aanmaken, met op elke regel tot drie waarden: de invoercoördinatenparen (Cartesisch of Geografisch). Geef daarna op welke coördinaten als invoer dienen, en geef aan wat de namen zijn van de in- en uitvoerbestanden. Tenslotte klikt u op de knop Omrekenen, waarna een uitvoerbestand wordt gegenereerd, met hierin de omgezette coördinaten (Equatoriaal of Galactisch, complementair aan de invoer).

De module Planeetcoördinaten

Planeetcoördinaten

De module Planeetcoördinaten berekent de positionele gegevens voor elk van de voornaamste lichamen in het zonnestelsel, voor elke datum en elk tijdstip en elke geografische locatie. Kies gewoon het Lichaam in het zonnestelsel in het uitklapmenu, en geef de gewenste datum, tijdstip en geografische coördinaten (standaard zijn dit de huidige instellingen van KStars). Hierna worden de Equatoriale, Horizontale, en Ecliptische coördinaten van dit lichaam berekend en getoond.

Deze module heeft een stapelmodus. U moet een invoerbestand aanmaken met op elke regel de waarden van de invoerparameters (lichaam in het zonnestelsel, datum, tijdstip, lengte en breedte). U kunt voor enkele van de parameters een constante waarde opgeven in het venster van de rekenmachine (deze waarden moeten in het invoerbestand worden overgeslagen). U kunt ook opgeven welke van de uitvoerparameters (Equatoriale, Horizontale, Heliocentrisch ecliptische en Geocentrisch ecliptischecoördinaten) moeten worden berekend. Geef tenslotte de namen van de in- en uitvoerbestanden op en druk op Berekenen om het uitvoerbestand te verkrijgen met de berekende waarden.